ทำอย่างไรเมื่อตำรวจขอค้นบ้าน
หากใครเคยได้ยินข่าวเรื่องตำรวจปลอมเข้าค้นบ้าน ค้นร้าน แล้วยึดทรัพย์สินหรือขู่กรรโชกทรัพย์ ทำไม๊ทำไมยุคนี้สมัยนี้ถึงอยู่ยากขึ้นทุกวัน ครั้นจะไม่ให้เข้าค้นก็เกรงว่าจะถูกแจ้งข้อหาเพิ่ม พอทำใจจะให้ค้นได้ก็กลัวจะเป็นคนร้าย หรือซ้ำร้ายจะถูกยัดของผิดกฎหมายแบบที่เขาลือ ๆ กันหรือเปล่า ประชาชนคนธรรมดาตาดำๆ อย่างเราก็แสนจะกลุ้มอกกลุ้มใจจะทำอย่างไรดี
ก่อนอื่นเราต้องรู้ก่อนว่า ตำรวจจะเข้าค้นบ้านเราได้นั้น ต้องประกอบด้วยอะไรบ้าง แท้จริงแล้วการขอเข้าค้นบ้านนั้นกระทำไม่ง่ายเลย เพราะติดมาตรา ๙๒ ห้ามมิให้ค้นในที่รโหฐานโดยไม่มีหมายค้นหรือคำสั่งของศาล นั่นหมายความว่าจู่ ๆ ใครจะมาค้นบ้าน ค้นเรือกสวนไร่นา บริษัทหรืออาคารของเราโดยมิมีหมายศาลไม่ได้อย่างแน่นอน แต่กระนั้นอย่าเพิ่งกระหยิ่มยิ้มย่องไป เพราะกฎหมายเองก็อำนวยความสะดวกให้แก่เจ้าพนักงาน รวมถึงพร้อมดูแลความปลอดภัยให้แก่ประชาชน เพราะมีห้อยท้ายไว้ว่า เว้นแต่พนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจเป็นผู้ค้น โดยมีกรณีดังต่อไปนี้
เมื่อมีเสียงร้องให้ช่วย หรือมีเสียง หรือพฤติการณ์ที่แสดงให้เห็นว่าเกิดเหตุร้าย เรียกว่าหากได้ยินคนร้องให้ช่วยอยู่ด้านใน หรือมีเสียงทะเลาะเบาะแว้ง หรือสิ่งที่แสดงให้เจ้าหน้าที่ไม่เชื่อว่าสงบเรียบร้อยก็สามารถเข้าไปค้นได้ทันที
หรือมีความผิดซึ่งหน้าที่กำลังกระทำ เช่น เห็นคนกำลังทำร้ายกันต่อหน้า หรือมั่วสุมเสพยา อันนี้ซึ่งหน้าแล้วไม่ต้องใช้หมายศาล ทั้งยังขยายพลต่อเนื่องไปจนถึงขณะที่กำลังถูกไล่จับหรือสงสัยว่าซุกซ่อนตัวอยู่ หากนึกภาพไม่ออก เช่น กรณีคนร้ายวิ่งราวทรัพย์หนีเข้าบ้านไป อันนี้เข้าไปค้นได้ทันที หรือแม้แต่วงไพ่แตกกระเจิงหนีลงตุ่มลงสระหลังบ้านเรา อันนี้ตำรวจเห็นอยู่ก็ต้องปล่อยให้เข้าค้น
หรือแม้แต่การขอเข้าค้นเพราะเกรงว่าหลักฐานพยานจะถูกทำลาย โยกย้าย ก่อนที่จะนำหมายค้นมาได้ เช่น การบุกเข้าตรวจค้นยาเสพติด
และหากเจ้าบ้านถูกจับและมีหมายจับหรือจับตามมาตรา ๗๘ สามารถเข้าค้นบ้านได้ทันที เห็นมาตรา ๗๘ ก็ไม่ต้องงงไปครับ เป็นมาตราที่บอกว่าตำรวจไม่สามารถจับเราได้ถ้าไม่มีหมายศาลหรือคำสั่งศาล เว้นแต่จะเจอว่าเรากระทำผิดต่อหน้า หรือมีพฤติกรรมว่าเรามีความเสี่ยงจะก่ออันตรายให้แก่บุคคลอื่น มีพิรุธน่าสงสัย หรือเรากำลังจะหลบหนีคดี
หลังจากรู้ข้อกฎหมายคร่าว ๆ ก็ถึงคราวเตรียมตัวรับมือเมื่อเจอของจริง
เมื่อมีตำรวจขอค้นบ้าน เจ้าบ้านต้องเซ็นรับทราบหมายค้น และนำเจ้าหน้าที่เข้าตรวจค้นบ้าน เรียกว่า เมื่อตำรวจแสดงตัวของเข้าค้นบ้าน อย่าเพิ่งตื่นตระหนก ยกมือไหว้สวัสดีคุณตำรวจเขาเสียหน่อย สอบถามชวนคุยว่า จะมาค้นบ้านเราด้วยข้อหาอะไร ขออนุญาตดูหมายค้น และบัตรข้าราชการ หากเขาอนุญาตให้ถ่ายรูปได้ก็ต้องถ่ายไว้เป็นหลักฐาน หากไม่ได้ก็ขอจดชื่อ-นามสกุล จดบุคลิกลักษณะเด่นของผู้นำกำลังเข้าตรวจค้น บันทึกให้ละเอียดว่ามีใครบ้าง มากี่คน ข้อสำคัญคือ อย่าปล่อยให้พี่ตำรวจเดินตามใจชอบให้เราสอดส่องประกบดูแลอย่างใกล้ชิด เพื่อความสบายใจของตำรวจและตัวเราเอง หากถ่ายวิดีโอได้ก็ยิ่งดี เมื่อตรวจเสร็จแล้วหากมีข้าวของเสียหายเราสามารถฟ้องทางแพ่งเพื่อเรียกค่าเสียหายได้นะครับ
อย่าเพิ่งมีอคติกับตำรวจหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐ คิดเสียว่าเขาทำตามหน้าที่ เราเองเป็นพลเมืองดีก็ทำตามหน้าที่เช่นกัน พร้อมทั้งอธิบายแก้ไขความเข้าใจผิดให้เรียบร้อยเสียด้วย สิ่งสำคัญที่สุดก่อนที่เราจะอนุญาตให้นำกำลังเข้าตรวจค้น อย่าลืมซักถามให้เรียบร้อย ระวังตำรวจเข้าผิดบ้าน เสียเวลาราชการ แถมยังเสียเวลาเราอีกด้วย จะหาว่า ZmyHome ไม่เตือนนะครับ
ก่อนอื่นเราต้องรู้ก่อนว่า ตำรวจจะเข้าค้นบ้านเราได้นั้น ต้องประกอบด้วยอะไรบ้าง แท้จริงแล้วการขอเข้าค้นบ้านนั้นกระทำไม่ง่ายเลย เพราะติดมาตรา ๙๒ ห้ามมิให้ค้นในที่รโหฐานโดยไม่มีหมายค้นหรือคำสั่งของศาล นั่นหมายความว่าจู่ ๆ ใครจะมาค้นบ้าน ค้นเรือกสวนไร่นา บริษัทหรืออาคารของเราโดยมิมีหมายศาลไม่ได้อย่างแน่นอน แต่กระนั้นอย่าเพิ่งกระหยิ่มยิ้มย่องไป เพราะกฎหมายเองก็อำนวยความสะดวกให้แก่เจ้าพนักงาน รวมถึงพร้อมดูแลความปลอดภัยให้แก่ประชาชน เพราะมีห้อยท้ายไว้ว่า เว้นแต่พนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจเป็นผู้ค้น โดยมีกรณีดังต่อไปนี้
เมื่อมีเสียงร้องให้ช่วย หรือมีเสียง หรือพฤติการณ์ที่แสดงให้เห็นว่าเกิดเหตุร้าย เรียกว่าหากได้ยินคนร้องให้ช่วยอยู่ด้านใน หรือมีเสียงทะเลาะเบาะแว้ง หรือสิ่งที่แสดงให้เจ้าหน้าที่ไม่เชื่อว่าสงบเรียบร้อยก็สามารถเข้าไปค้นได้ทันที
หรือมีความผิดซึ่งหน้าที่กำลังกระทำ เช่น เห็นคนกำลังทำร้ายกันต่อหน้า หรือมั่วสุมเสพยา อันนี้ซึ่งหน้าแล้วไม่ต้องใช้หมายศาล ทั้งยังขยายพลต่อเนื่องไปจนถึงขณะที่กำลังถูกไล่จับหรือสงสัยว่าซุกซ่อนตัวอยู่ หากนึกภาพไม่ออก เช่น กรณีคนร้ายวิ่งราวทรัพย์หนีเข้าบ้านไป อันนี้เข้าไปค้นได้ทันที หรือแม้แต่วงไพ่แตกกระเจิงหนีลงตุ่มลงสระหลังบ้านเรา อันนี้ตำรวจเห็นอยู่ก็ต้องปล่อยให้เข้าค้น
หรือแม้แต่การขอเข้าค้นเพราะเกรงว่าหลักฐานพยานจะถูกทำลาย โยกย้าย ก่อนที่จะนำหมายค้นมาได้ เช่น การบุกเข้าตรวจค้นยาเสพติด
และหากเจ้าบ้านถูกจับและมีหมายจับหรือจับตามมาตรา ๗๘ สามารถเข้าค้นบ้านได้ทันที เห็นมาตรา ๗๘ ก็ไม่ต้องงงไปครับ เป็นมาตราที่บอกว่าตำรวจไม่สามารถจับเราได้ถ้าไม่มีหมายศาลหรือคำสั่งศาล เว้นแต่จะเจอว่าเรากระทำผิดต่อหน้า หรือมีพฤติกรรมว่าเรามีความเสี่ยงจะก่ออันตรายให้แก่บุคคลอื่น มีพิรุธน่าสงสัย หรือเรากำลังจะหลบหนีคดี
หลังจากรู้ข้อกฎหมายคร่าว ๆ ก็ถึงคราวเตรียมตัวรับมือเมื่อเจอของจริง
เมื่อมีตำรวจขอค้นบ้าน เจ้าบ้านต้องเซ็นรับทราบหมายค้น และนำเจ้าหน้าที่เข้าตรวจค้นบ้าน เรียกว่า เมื่อตำรวจแสดงตัวของเข้าค้นบ้าน อย่าเพิ่งตื่นตระหนก ยกมือไหว้สวัสดีคุณตำรวจเขาเสียหน่อย สอบถามชวนคุยว่า จะมาค้นบ้านเราด้วยข้อหาอะไร ขออนุญาตดูหมายค้น และบัตรข้าราชการ หากเขาอนุญาตให้ถ่ายรูปได้ก็ต้องถ่ายไว้เป็นหลักฐาน หากไม่ได้ก็ขอจดชื่อ-นามสกุล จดบุคลิกลักษณะเด่นของผู้นำกำลังเข้าตรวจค้น บันทึกให้ละเอียดว่ามีใครบ้าง มากี่คน ข้อสำคัญคือ อย่าปล่อยให้พี่ตำรวจเดินตามใจชอบให้เราสอดส่องประกบดูแลอย่างใกล้ชิด เพื่อความสบายใจของตำรวจและตัวเราเอง หากถ่ายวิดีโอได้ก็ยิ่งดี เมื่อตรวจเสร็จแล้วหากมีข้าวของเสียหายเราสามารถฟ้องทางแพ่งเพื่อเรียกค่าเสียหายได้นะครับ
อย่าเพิ่งมีอคติกับตำรวจหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐ คิดเสียว่าเขาทำตามหน้าที่ เราเองเป็นพลเมืองดีก็ทำตามหน้าที่เช่นกัน พร้อมทั้งอธิบายแก้ไขความเข้าใจผิดให้เรียบร้อยเสียด้วย สิ่งสำคัญที่สุดก่อนที่เราจะอนุญาตให้นำกำลังเข้าตรวจค้น อย่าลืมซักถามให้เรียบร้อย ระวังตำรวจเข้าผิดบ้าน เสียเวลาราชการ แถมยังเสียเวลาเราอีกด้วย จะหาว่า ZmyHome ไม่เตือนนะครับ
